Ilustrowany przewodnik po Łomży

Powrót do Ciekawe miejsca



Miejsca warte odwiedzenia w naszej okolicy

Ilustrowany przewodnik po Łomży

Postprzez mac ap » 5 kwi 2010, o 11:19

Okazuje się, że wśród proponowanych i zachwalanych do tej pory przeze mnie miejsc, nie ma, uwaga Panie i Panowie, Łomży. Cóż za niedopatrzenie. Niniejszym je nadrabiam. Oto lista miejsc w moim mieście, które warto odwiedzić i zobaczyć. A kto wie, może czasem nawet zdjęcie zrobić...
Pozostanę tym razem wyłącznie przy miejscach w samej Łomży, pomijając nawet tak bliskie atrakcje, jak Góra Królowej Bony, czy też forty numer I, II i III (zarzeczne) Twierdzy Łomża. Pomijam także część zabytkowych budynków (np. dawna siedziba niemieckiego gubernatora z 1915 roku, obecnie II LO), oraz obiekty jeszcze niefunkcjonujące (takie jak basen/aquapark), oraz większość muzeów, pomników i obelisków. Kto normalny bowiem ogląda coś takiego :)
Ponieważ zdjęć jest sporo, umieszczam tu ich otwieralne miniaturki. Kolejność miejsc dowolna:

Obrazek Obrazek
1.Gotycka katedra św. Michała Archanioła, wybudowana w latach 1504-1525. To w ogóle najstarszy, istniejący budynek północno-wschodniej Polski. Wśród innych cennych zabytków, znajduje się w niej piętnastowieczny, uważany za cudowny obraz Matki Boskiej, koronowany przez Jana Pawła II. Zaś w zewnętrznym murze wmurowane są kule armatnie, oraz tajemniczy głaz przypominający maskę. Podejrzewa się go o bardzo stare, jeszcze pogańskie pochodzenie.
Katedra z trudem przetrwała II wojnę światową, była już przygotowana do wysadzenia. W ogóle podczas ostatniej wojny, Łomża została zniszczona w 70%. Gdyby nie to, zabytków niewątpliwie byłoby dużo więcej. Budynek jest obecnie restaurowany i z tego powodu nie umieszczam tu zazwyczaj najefektowniejszych zdjęć od północy i zachodu.
Obrazek
2.Pałac Biskupi i Kolegium Teologiczne przy ulicy Sadowej, usytuowane w głębi kościelnych ogrodów, w środku rozległego obszaru, jeszcze od XVI wieku należących do Kościoła (między ulicami Sadową, Dworną, Giełczyńską i Polową). Siedziba Diecezji Łomżyńskiej, rozciągającej się od Wyszkowa i Chorzeli na zachodzie po Łapy i Grajewo na wschodzie. W środku pełno jest zabytków, głównie oczywiście sakralnych. Nawet prowadząca doń brama jest zabytkowa.
Obrazek
3.Ratusz na Starym Rynku. To klasycystyczna budowla z 1822-1823 roku, posiadająca wieżę zegarową i portyk kolumnowy nad wejściem. Zastąpił poprzedni, tkwiący w centrum Starego Rynku. Nadal funkcjonuje jako ratusz, choć tuż obok wybudowano nowoczesną, drugą część dla rozrastającego się urzędu.
Obrazek Obrazek Obrazek
4.Punkt widokowy u szczytu schodów, dzielących ulicę Krzywe Koło na dwie części: wyższą i niższą. Jak widać, rozciąga się stąd piękna panorama na dolinę Narwi i jej otoczenie, łącznie ze starymi uliczkami, opadającymi z rejonu Starego Rynku ku rzece. Oraz rezerwatem Kalinowo dalej, na drugim brzegu.
W tym samym miejscu, tuż koło szczytu schodów, wznosi się Brama Napoleona. Nazwa wzięła się stąd, że francuski cesarz podobno zatrzymał się tu w swej drodze na Moskwę w 1812 roku. Można tam też zobaczyć dom, w którym mieszkał Prymas Tysiąclecia, kardynał Wyszyński, gdy uczył się w Łomży. Sama ulica Krzywe Koło, łącznie z jej nazwą, pochodzi co najmniej z przełomu XVI i XVII wieku, a kamienne schody- z roku 1900.
Obrazek
5.Szczyt schodów przy ulicy Woziwodzkiej. Dzięki prowadzeniu tej części ulicy szczytem wysokiej i stromej skarpy, szeroka panorama rozciąga się stąd na wiele kilometrów wokoło, od Drozdowa i rezerwatu Kalinowo na południu po Czarnocin na północy. Widok oczywiście jest szczególnie atrakcyjny co roku w marcu i w pierwszej połowie kwietnia, gdy regularnie wylewająca Narew tworzy potężny zalew. Chciano nawet tę część doliny zalać na stałe, tworząc ośrodek sportów wodnych, ale zaprotestowali przyrodnicy z racji olbrzymiego znaczenia tego rejonu dla ptactwa błotnego i wodnego.
Obrazek Obrazek Obrazek
6.Dom Pastora, zbudowany w drugiej połowie XIX wieku. Nazwa wzięła się z jego pierwotnej funkcji, czyli siedziby plebanii parafii ewangelicko-augsburskiej. Potem była to siedziba Muzeum Północnomazowieckiego (patrz punkt 11). Obok i na tyłach budynku można podziwiać głęboką panoramę doliny Narwi, jako że postawiono go na skraju skarpy, bardziej fachowo na skraju terasy nadzalewowej. Poniżej teren opada poprzez tak zwaną Muszlę, często wykorzystywana jako miejsce koncertów i festynów.
Obrazek
7.Osiemnastowieczny klasztor kapucynów z późnobarokowym, zbudowanym w latach 1781-1798 kościołem. Stoi na tak zwanej Popowej Górze, w miejscu średniowiecznego kościoła, zniszczonego około dwóch wieków później w pożarze. W kościele co roku przez świętami Bożego Narodzenia uruchamiana jest największa i najstarsza ruchoma szopka w całym regionie. Od zachodu kościół i klasztor ograniczone są niezwykle stromo opadającą ulicą Kapucyńską, z pozostałościami bruku jeszcze z XVII wieku. Kiedyś tędy jechało się do mostu na Narwi, był on częścią traktu z zachodniej Europy przez Warszawę do Petersburga. Ale gdy w 1844 roku Aleksander Mikołajewicz- następca tronu Cesarstwa Rosyjskiego, o mały włos nie stracił życia podczas zjazdu ta ulicą, przebito przez istniejące wcześniej budynki nową ulicę ku obecnie funkcjonującej przeprawie na ulicy Zjazd.
Obrazek
8.Szkoła Muzyczna oraz Filharmonia przy Alei Legionów. Obecnie budynek ten ma całkiem niewinne zastosowanie, ale w przeszłości było inaczej. Wybudowano do pod koniec XIX wieku jako duże więzienie Guberni Łomżyńskiej (miało ponad 4 tysiące metrów kwadratowych), którego dzisiejsza szkoła jest tylko skromnym wspomnieniem. Było to miejsce kaźni- najpierw rosyjskie w okresie zaborów, potem radzieckie w latach 1939-1941, gdy Łomża została włączona w skład, o ironio, białoruskiej republiki ZSRR, wreszcie w latach 1941-1944 urzędowało tu Gestapo.
Obrazek Obrazek
9.Szpital Wojewódzki przy ulicy Piłsudskiego. Jego umieszczenie w tym spisie wydaje się dziwne, jednak warto go przy jakiejś okazji odwiedzić. I to niekoniecznie mam na myśli pobyt na oddziale szpitalnym ale wjazd na najwyższe, siódme piętro i popatrzenie sobie na panoramę Łomży. Szczególnie dobrze są widoczne relatywnie nowe osiedla bloków, ale widać też tereny poza miastem.
Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek
10.Cmentarz przy ulicy Kopernika. W gruncie rzeczy jest to kompleks trzech cmentarzy: katolickiego, prawosławnego i protestanckiego i pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku, gdy Łomża należała do zaboru pruskiego. To jeden z najstarszych i najbardziej zabytkowych, istniejących cmentarzy w Polsce. Jest naprawdę bardzo piękny, na co wpływ mają zarówno jego wielkość, wiek, usytuowanie na zboczach rozległego pagórka, jak i ilość reliktów odległej przeszłości. Na tym cmentarzu można znaleźć aż 560 zabytkowych nagrobków, postawionych w różnych okresach i w różnych stylach. Nie bez powodu specjaliści stawiają go na równi z warszawskimi Powązkami.
Obrazek
11.Muzeum Północnomazowieckie na rogu ulic Dworna i Giełczyńska. Ekspozycja stała (pierwsza w Polsce) to już od wielu lat „Bursztyn z dorzecza Narwi Środkowej”- największy w Polsce regionalny zbiór bursztynu. To fantastyczna, że wszech miar godna obejrzenia wystawa, obejmująca głównie znaleziska z lasów Kurpiowszczyzny- czyste, surowe bryły bursztynu (łącznie z inkluzjami), naszyjniki, paciorki, guziki, serduszka, cygarniczki, ozdoby kurpiowskich chat, a nawet gryzaki dla niemowląt. Ale muzeum oferuje także zbiory archeologiczne, historyczne, numizmatyczne i etnograficzne, nie licząc urozmaiconych ekspozycji czasowych i cyklicznych imprez. Trzeba tylko zaczekać do zakończenia remontu, który już rychło powinien nastąpić.
Obrazek Obrazek Obrazek
12.Skate park na tak zwanej Strzelnicy między ulicami Śniadeckiego i Konstytucji 3 Maja. Kiedyś była to strzelnica wojskowa, po której pozostała jej nazwa. Do dziś u stóp Strzelnicy znajduje się jednostka wojskowa. Obecnie stacjonuje tam oddział remontowy, przez co można tam zobaczyć czołgi, transportery opancerzone, sprzęt przeprawowy i inne pojazdy wojskowe. Ale wróćmy do Strzelnicy. Nadal rozbudowywany tam jest zespół terenowych obiektów sportowo – rekreacyjnych. W planach są w sumie 42 urządzenia zabawowe plus wielofunkcyjne boisko, z których spora część już funkcjonuje (m.in. ścianka wspinaczkowa, ścieżka rowerowa, plac zabaw oraz zespół urządzeń rowerowo-rolkowo-deskorolkowych).
Na osiedlu Mazowieckim znajduje się kolejny podobny zespół. Ten jest jednak ukierunkowany głównie na boiska i stoły (do siatkówki, piłki nożnej, koszykówki, tenisa i ping-ponga), choć także i rolkarze wraz z rowerzystami znajdą tam coś dla siebie.
Obrazek
13.Fort IV Twierdzy Łomża obok drogi na Ostrołękę. Sama twierdza wznosi się głównie po drugiej stronie rzeki, wokół wsi Piątnica, ale po drugiej stronie Łomży wybudowano dodatkowe dwa forty (IV i V). W odróżnieniu od potężnych, betonowych, w większości podziemnych fortyfikacji fortów I, II i III, te dwa kolejne miały charakter ziemno-drewniany, przez co są mniej efektowne i zdecydowanie gorzej zniosły upływ czasu. Jednak fort IV nadal jest świetnie widoczny, a jego część można zwiedzać. Ma kształt prawie regularnego pięcioboku z drogą forteczną, rowem fortecznym, wałami i trawersami. Co więcej, ładnie stąd widać całą Łomżę, jako że z dość oczywistych powodów, zbudowany został na rozległym wzgórzu.
Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek
14.Grobla Jednaczewska i w ogóle nadnarwiańskie łąki. To piękne, rozległe błonia, wiosną niemal w całości zalewane przez Narew, a latem i jesienią będące zieloną, częściowo bagnistą przestrzenią, porośniętą bujną roślinnością i rozbrzmiewającą ptasimi głosami. Wtajemniczeni znają tu kilka ścieżek, umożliwiających wjazd głębiej w to królestwo. Ale zawsze pozostaje Grobla Jednaczewska- asfaltowa ulica, wychodząca z Łomży na północny-zachód i osiągającą granice Lasku Jednaczewskiego z rezerwatem Rycerski Kietrz, będących tradycyjnym miejscem rekreacji dla łomżyniaków. Jak sama nazwa wskazuje, prowadzi groblą (bardzo ładne widoki), choć w niektórych latach nawet ona jest zalewana falami normalnie dość stąd odległej rzeki. Jest też częścią szlaku turystycznego oraz międzynarodowej trasy rowerowej R-11, niedawno po obu stronach szosy położono ścieżki rowerowe.
Obrazek
15.Stary Rynek. Gdy w wiekach XIV-XV Łomżę przeniesiono z Góry Królowej Bony na jej obecne miejsce, jej ośrodkiem został właśnie Stary Rynek. Stąd miasto się rozrastało i tu był główny plac targowy. Niestety, większość zabudowy, w tym kamieniczki i synagoga, została jedną z ofiar ostatniej wojny. Pozostał wspominany już ratusz, pseudo barokowe kamieniczki, zastępujące te oryginalne, wciąż wykorzystywana Hala Targowa z 1928/1931 roku, oraz ogólny układ placu, niedawno częściowo zrekonstruowany.
Obrazek Obrazek
16.Ulice Dworna i Długa, prowadzące równolegle do siebie przez łomżyńską starówkę. Może najpierw ta pierwsza. Wytyczono ją jeszcze w wieku XVI i prowadziła do łomżyńskiego zamku, rozpościerającego się od obecnego III LO aż do klasztoru benedyktynek. Obecnie już nie istnieje, ale pozostały po nim legendy- między innymi ta o rozległym systemie podziemnych korytarzy, ciągnących się pod Łomżą. Wydaje się podbudowywać ją fakt odkrycia kilka lat temu podziemnego, ceglanego przejścia właśnie z ulicy Dwornej- niestety zasypanego- czy nie do końca potwierdzony korytarz między Budowlanką (szkołą) a Placem Kościuszki (rondem).
Ulicę Dworną można podzielić na dwie części, przecięte ulicą Giełczyńską. Zachodnia to wyłożone kostką, łomżyńskie centrum bankowe. Jest tu kilka banków w pięknych, zabytkowych, wybudowanych jeszcze w XIX wieku siedzibach, nadal wykorzystywanych zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Cześć wschodnia, jakby mniej reprezentacyjna, ale nadal zawierająca sporo starych budynków, stromo opada ku narwiańskiej dolinie.
Ulica Długa właśnie przed kilkoma tygodniami została przebudowana w historycznie wyglądający, spacerowy deptak. Kiedyś była to najbardziej reprezentacyjna ulica Łomży, ale bardzo ucierpiała wskutek działań wojennych. Zaś wśród- bez wyjątku krótkich- łączników ulic Dwornej i Długiej, najbardziej godna zobaczenia jest moim zdaniem ulica Farna, wychodząca wprost na katedrę. Wyłożona jest kostką bazaltową i podobnie jak Długa, jest to obecnie deptak z ławkami, oraz stylowymi kwietnikami i lampami.
Obrazek
17.Klasztor benedyktynek z przyklasztornym kościołem na tak zwanej Stokowej Górze. Powstał w XVIII wieku, choć same benedyktynki były obecne w Łomży już półtora wieku wcześniej. W środku można zobaczyć cenne zabytki, w tym szesnastowieczny, barokowy obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. A tuż obok jest kamienna grota Matki Bożej z Lourdes z 1931 roku.
Obrazek
18.Kościół seminaryjny (obok jest, także zabytkowe, Wyższe Seminarium Duchowne) na Placu Jana Pawła II. Pierwotnie, do 1917 roku, była to cerkiew i sobór, wybudowany w 1866 roku przez Rosjan na ich własne potrzeby. Mimo pewnych przeróbek, nadal wygląda bardziej jak cerkiew, niż kościół.
Obrazek
19.Ulica Sienkiewicza. To kolejna zabytkowa ulica łomżyńskiej starówki. Ciągną się wzdłuż niej zabytkowe, dziewiętnastowieczne i dwudziestowieczne, w większości niedawno odrestaurowane kamieniczki. Odnowieniu uległa też sama ulica. Na ścianie najpiękniejszej z kamienic znajduje się pamiątkowa tablica, upamiętniająca śmierć właśnie w tym miejscu ostatniej ofiary zaborów w Łomży- harcerza Leona Kaliwody. Zginął on podczas rozbrajania Niemców 11 listopada 1911 roku.
20.Ronda Hanki Bielickiej. Ta aktorka i artystka kabaretowa jest jedną z najbardziej znanych łomżyniaków. Na jej cześć otwarto izbę pamięci, a przed dawną remizą strażacką (obecnie Teatrem Lalki i Aktora), wytyczono dwa bliźniacze ronda, ustylizowane na wielbione przez Bielicką kapelusze. Na razie wyglądają jeszcze dość niepozornie, ale od połowy maja do września warto je zobaczyć. Wtedy kwitną wszystkie, posadzone tam kwiaty i ronda sprawiają takie wrażenie, jakie powinny.
Obrazek Obrazek
21.Ulica Szosa Zambrowska. Nie jest tak zabytkowa jak już opisywane- powstawała od 1860 roku- choć tu właśnie, na istniejącej ówcześnie łące (obecnie skwer między ulicą a cmentarzem), odbywały się egzekucje łomżan, którzy wzięli udział w Powstaniu Styczniowym. Obecnie miejsce to upamiętnia pomnik. Z nowszych wieści, wzdłuż ulicy wytyczono ścieżkę rowerową. Głównym jednak powodem, dla którego piszę o Szosie Zambrowskiej, są piękne, rozległe widoki z jej wschodniej części w kierunku północnym. Warto je zobaczyć tak z samej szosy, jak i z okolic stojącego tuż obok kościoła.
Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek
22.Kirkuty przy ulicach Rybaki/Woziwodzka, oraz przy ulicach Wąskiej/Bocznej. Oba znajdują się w rejonie dawnej dzielnicy żydowskiej (w latach II wojny światowej opodal znajdowało się żydowskie getto, to był niestety koniec Żydów w Łomży... 9 tysięcy zamordowanych). Pierwszy cmentarz założono prawdopodobnie około roku 1830 i funkcjonował do 1942 roku. Jest wyjątkowo ładnie usytuowany, warto zobaczyć nie tylko jego samego, ale i okoliczną panoramę. Drugi cmentarz ustanowiono około 1890 roku. Pomimo zdewastowania go przez Niemców podczas wojny (i niestety dalszej dewastacji później), pozostało na nim prawdopodobnie około 500 nagrobków (z czego około 60 macew), pyszniących się maestrią rzeźbiarzy w liternictwie, symbolice i ornamentyce, uwiecznionymi w piaskowcu i w głazach narzutowych. Ocalał też dom przedpogrzebowy. W kierunku wschodnim rozciąga się widok na pobliskie nadnarwiańskie wzgórza, szczególnie na tak zwane Wzgórze Wilima- bardzo strome wzniesienie nad rzeką, z którego warto zobaczyć z kolei panoramę Łomży na zachodzie i doliny rzecznej na północy.
Obrazek
23.Dom Opieki Społecznej dla Dzieci przy ulicy Polowej. Zbudowano go w roku 1882 w neorenesansowym stylu, początkowo jako Dom Starców. Ciekawy jest ten symbol nad wejściem...
Obrazek Obrazek
24.Poczta Główna na Placu Pocztowym. Postawiono ten neoklasycystyczny budynek w latach czterdziestych XIX wieku i od tego czasu do dzisiaj pełni te same funkcje. Zaraz po drugiej stronie ulicy Wojska Polskiego wznosi się pomnik kurpiowskiego bohatera, Stacha Konwy. Zwycięsko walczył on ze Szwedami pod Kopańskim Mostem w roku 1708. W roku 1733 w bitwie w rejonie Lasku Jednaczewskiego jego kurpiowskie wojska zostały rozbite, a zwycięzcy Sasi powiesili go za odmowę przejścia na ich stronę. Wiem, że na ślady uczczenia Stacha Konwy można trafić także w Ostrołęce. Wygrażający w kierunku wschodnim bohater na postumencie był za PRL dość kłopotliwy, jako że kojarzył się z wygrażaniem wschodniemu sąsiadowi Polski.
Obrazek
25.Park imienia Jakuba Wagi, założony jeszcze w 1842 roku i najstarszy w Łomży. Dzięki temu, na obszarze łącznie 3,5 hektara, można tam znaleźć mnóstwo wiekowych drzew, w tym kilkanaście pomników przyrody (zwłaszcza lipy i buki). W centrum, na placyku, do którego koncentrycznie zbiegają się alejki, wznosi się pomnik obecnego patrona parku.
Obrazek
26.Wieża Ciśnień z roku 1954. Postawiono ją w jednym z najwyższych punktów miasta, aby mogła spełniać jak najlepiej swoje funkcje. Obecnie wydaje się nieco zaniedbana, ale w tym roku ma się zacząć jej przeróbka na restaurację. Będzie się ona mieścić na najwyższym piętrze, na obracającej się dookoła podłodze. Wieża Ciśnień wyznacza też na tym odcinku górną kraniec doliny Narwi. Ruszając stąd ku północnemu-wschodowi ulicą Sikorskiego, mamy przed sobą równo kilometr zjazdu, w większości dość stromego.
Obrazek
27. Szkoła Policealna Ochrony Zdrowia. Pierwotnie był to szpital św. Ducha, wybudowany jeszcze w XIX wieku. Nadal zdradza swoje pierwotne funkcje, na przykład szatnie znajdują się w dawnej kostnicy. W budynku tym toczy się duża część powieści Józefa Stompora pt. „Niewierna”.
Obrazek
28.Park Jana Pawła II między osiedlami Jantar, Górka Zawadzka i Mazowieckim. To najnowszy park miasta, przecinają go ścieżki rowerowe. Usytuowano go na miejscu dawnych, już w większości (na szczęście nie całkiem) niewidocznych, cmentarzy wojskowych. Nad parkiem góruje pomnik Jana Pawła II, wzniesiony w miejscu, gdzie w 1991 roku odprawiał on mszę.
Obrazek
29.Most na ulicy Zjazd, na trasie Warszawa-kraje nadbałtyckie. Tu właśnie kończy się Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi- jedyny fragment niemal półtysięcznokilometrowej długości doliny tej rzeki, gdzie ma ona charakter przełomowy. Po obu stronach ulicy Zjazd, między wciśniętym w zakole rzeki, właśnie rozbudowywanym stadionem miejskim a mostem, widać starorzecza. Wiosną wygląda to jak jeden, olbrzymi zalew. Latem i jesienią- seria malowniczych jezior, licznie nawiedzanych przez ptaki. Tuż przy szosie, ale po drugiej stronie rzeki, zdarzyło mi się widzieć nawet rzadkiego i zwykle bardzo płochliwego, majestatycznego żurawia.
Obrazek Obrazek
30.Most imienia Hubala. Postawiono w miejscu dawnego mostu żelaznego, wysadzonego w 1939 roku, który zastąpił z kolei jeszcze starszy most drewniany. Patron wziął się nie bez powodu- podczas Kampanii Wrześniowej odział majora Dobrzańskiego „Hubala”, który po walkach z wojskami radzieckimi, przebijał się ku walczącej jeszcze Warszawie, rozbił tu oddział niemiecki, pilnujący przeprawy i przedostał się przez rzekę. U stóp mostu widać miejską plażę (poza wiosną, gdy kryje się ona pod wodą). W dalszej perspektywie ładnie prezentuje się Łomża, rozłożona na wzgórzach. Za mostem zaś rozciągają się widoki na obie strony na dno doliny z bagnami i starorzeczami.
mac ap
Stały Bywalec
 
Posty: 272
Zdjęcia: 52
Dołączył(a): 4 paź 2009, o 18:08
Lokalizacja: Łomża
Podziękował: 42
Otrzymał podziękowań: 152

Powrót do Ciekawe miejsca

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 0 gości

cron